مرکز آموزشی و درمانی شهدا

دیابت:

از بین بیماریهای غیرواگیر، بیماری دیابت هم به دلیل ماهیت بیماری و هم به علت شیوع فعلی و روز افزون آن از اهمیت خاصی برخوردار است. در حال حاضر دیابت چهارمین علت مرگ و میر در بیشتر کشورهای دنیا از جمله منطقه خاورمیانه است .دیابت یک بیماری مزمن است. میزان قند خون شما توسط انسولین، هورمونی که توسط پانکراس تولید می شود کنترل می شود. وقتی غذا می خورید، غذا تجزیه شده و گلوکز وارد جریان خون شما می شود. انسولین، گلوکز را از جریان خون گرفته و آن را وارد سلول هایی می کند که در آنجا تجزیه شده تا به سوخت تبدیل شوند. اگر به دیابت دچار باشید، این یعنی یا انسولین کافی ندارید و یا انسولین برای دریافت گلوکز از خون و ورود به سلولهای شما عملکرد صحیح ندارد. انواع دیابت عبارتند از:

1. دیابت نوع یک: پانکراس شما اصلا انسولین تولید نمی کند. این بیماری در سنین کودکی یا نوجوانی ایجاد می‌شود.
2.  دیابت نوع دو: پانکراس انسولین کافی تولید نمی کند و یا انسولین عملکرد مناسب ندارد. معمولا این بیماری در افراد بالای 30 تا 40 سال رخ می‌دهد.
3. دیابت بارداری: شرایطی است موقتی که طی آن انسولین در دوران بارداری تاثیر کمتری دارد. حدود 3 تا 5 درصد خانم‌های باردار، به خصوص در اواخر دوران حاملگی، به دیابت مبتلا می‌شوند و حدود 50 درصد خانم‌هایی که طی دوران حاملگی دچار دیابت می‌شوند ممکن است به طور دائمی به دیابت مبتلا شوند.

در مراحل ابتدایی ممکن است دیابت بدون علامت باشد. بسیاری از بیماران به‌طور اتفاقی در یک آزمایش یا در حین غربالگری شناسایی می‌شوند. با بالاتر رفتن قند خون، علائم دیابت آشکارتر می‌شوند. پرادراری، پرنوشی، پرخوری، کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد، خستگی و تاری دید از علایم اولیه شایع دیابت است.

نحوه تشخیص دیابت:

1. براساس قند ناشتا: اگر قند ناشتا کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد طبیعی است. اگر بین ۱۰۰- ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد قند ناشتای غیرطبیعی نامیده می‌شود. تغییر سبک زندگی وکم کردن وزن به‌ صورت۱۰-۵ % وزن بدن و فعالیت فیزیکی متوسط به‌صورت حداقل ۳۰ دقیقه در روز توصیه می‌شود. اگر بیشتر یا مساوی ۱۲۶میلی گرم در دسی‌لیتر باشد تشخیص، دیابت است.
2. بر اساس قند ۲ ساعت بعد از گلوکز: اگر کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد طبیعی است. اگر بین ۱۴۰-۱۹۹ میلی گرم در دسی لیتر باشد غیر طبیعی است و اختلال تحمل گلوکز نام دارد. اگر بیشتر از۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد دیابت است.

عوامل خطر ابتلا به دیابت:

 برای نوع ۱:

1. افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند.
2. افرادی که از بیماری‌های لوزالمعده رنج می‌برند.  

 برای نوع ۲:

1. افرادی که بستگان نزدیکشان به نوع ۲ مبتلا هستند.
2. افرادی که شاخص توده بدنی آن‌ها ۲۳ و بالاتر است.
3. افرادی که سبک زندگی کم‌تحرکی دارند و ورزش نمی‌کنند.
4. افرادی که سابقه دیابت بارداری دارند.
5. افرادی که سطح کلسترول خونشان بالاست.
6. افرادی که فشار خون بالا دارند.
7. افراد بالای ۴۵ سال افرادی که تحمل گلوکز آن‌ها با اختلال مواجه است.  

 برای دیابت بارداری:

1. زنانی که چاق هستند یا اضافه وزن دارند.
2. زنانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
3. زنانی که قبلاً نوزادی به دنیا آورده‌اند که در هنگام تولد، وزنی برابر با ۴ کیلوگرم یا بیشتر داشته است.
4.  زنانی که در بارداری قبلی خود دیابت بارداری داشته اند.

عوارض طولانی مدت دیابت:

دیابت ارگانهای مختلفی در بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و در طولانی مدت به آنها آسیب وارد می کند. در تصویر زیر این آسیب ها نشان داده شده است: